   |
|
Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie
Instytucje, urzędy » Akademia teatralna |
|  |
| adres: Miodowa 22/24, 00-246 Warszawa - Mazowieckie
telefon: 22 831 02 16 - 18
telefon: 22 831 95 45
fax: (22) 831 91 01
http://www.at.edu.pl
|
Pierwszą w Warszawie uczelnią mającą kształcić artystów zawodowo występujących na scenie otworzył w 1811 roku Wojciech Bogusławski. Żywot tej najstarszej "akademii teatralnej" był nader krótki, istniały tylko do 1814 roku. W tym okresie wypromowanych zostało trzynaścioro absolwentów. Na owe czasy odznaczała się niezwykle nowoczesną koncepcją i rozległym programem nauki, jej zaś rangę podnosił fakt, że była subsydiowana przez rząd. Istotnym śladem działalności szkoły pozostały - ocalałe w części - wykłady Bogusławskiego niegdyś spisane w manuskrypcie: Dramaturgia, czyli nauka sztuki scenicznej, zawierającym - obok rysu historycznego powszechnych dziejów teatru - rozważania na temat mimiki oraz deklamacji scenicznej. Trwała okazała się wszakże sama idea tego rodzaju placówki, a także ambicje szerokiego zakresu prowadzonej w niej edukacji.
Za właściwy początek naszej uczelni uważamy Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej. PIST stworzył w 1932r., i kierował Wydziałem Sztuki Aktorskiej, Aleksander Zelwerowicz. Wydział Sztuki Reżyserskiej, drugi w świecie, ukształtował Leon Schiller, a wykładowcami byli wybitni naukowcy (Henryk Elzenberg, Stanisław Ossowski), artyści (Stanisława Wysocka, Stefan Jaracz, Edmund Wierciński) czy ludzie pióra (Jerzy Stempowski, Tymon Terlecki, Bohdan Korzeniewski). Od tego czasu obowiązuje zasada, że aktorów i reżyserów kształci się nie tylko zawodowo, rzemieślniczo, ale także zdobywają wiedzę w dziedzinie szeroko pojętej humanistyki. Do absolwentów PIST-u liczą się Elżbieta Barszczewska, Danuta Szaflarska, Erwin Axer, Marian Wyrzykowski, Jan Kreczmar czy Jan Świderski.
PIST nie przerwał działalności w czasie II wojny (studentami Podziemnego PIST-u byli m.in. Andrzej Łapicki i Zofia Mrozowska), a jawną działalność odtworzył w 1945 roku w Łodzi. W 1946 roku w jego miejsce utworzono Państwową Wyższą Szkołę Teatralną. Rektorem szkoły i dziekanem Wydziału Reżyserii został Leon Schiller, dziekanem Wydziału Aktorskiego – Aleksander Zelwerowicz, a Wydziału Dramatycznego – Bohdan Korzeniewski. Szkoła miała też trzy kursy (operowy, instruktorów teatrów ochotniczych, scenograficzny) i prawo egzaminowania adeptów – jej zadaniem było bowiem, zgodnie z koncepcją Schillera, objęcie całości kształcenia ludzi teatru w Polsce. Schiller zgromadził świetną kadrę, zarówno przedmiotów zawodowych (Erwin Axer, Tadeusz Byrski, Władysław Daszewski, Ryszard Ordyński, Stanisława Perzanowska, Henryk Szletyński, Jan Świderski) jak i teoretycznych, których nauczali profesorowie Uniwersytetu Łódzkiego (Nina Assorodobraj, Zofia Lissa, Stanisław Ossowski, Mieczysław Wallis, Stefan Żółkiewski). Wśród absolwentów z tego łódzkiego okresu można wymienić Lecha Ordona, Stanisława Jasiukiewicza, Gustawa Lutkiewicza, a z reżyserów Lidię Zamkow czy Ludwika René.
W 1949 PWST przeniesiono do Warszawy, nie zapewniając szkole właściwych warunków pracy, a wkrótce połączono ją z założoną tu przez Zelwerowicza Państwową Wyższą Szkołą Aktorską. Wraz z nastaniem stalinizmu Schillera usunięto ze stanowiska rektora, kierowanie szkołą powierzono Janowi Kreczmarowi, który ze stałym zespołem pedagogów (Erwin Axer, Janina Romanówna, Jan Kreczmar, Bogdan Korzeniewski, Janina Mieczyńska, Zofia Małynicz, Marian Wyrzykowski) przeprowadził Szkołę przez trudne lata pięćdziesiąte (z krótką przerwą był rektorem aż do roku 1967). W 1955 roku PWST przeniosła się do Collegium Nobilium, nawiązując tym do tradycji, jeszcze osiemnastowiecznej, przedstawień organizowanych przez Stanisława Konarskiego. W tymże roku uczelni nadano również imię zmarłego właśnie Aleksandra Zelwerowicza.
Podejmowano szereg prób poszerzenia programu szkoły: kilka lat działał Wydział Estradowy (uczyli na nim Hanka Bielicka, Kazimierz Rudzki i Andrzej Łapicki, a jego absolwentami są m.in. Jerzy Połomski i Wojciech Pokora), powstał też Wydział Choreograficzny, próbowano w różnej formie kontynuować tradycję Wydziału Dramaturgicznego. W roku 1962 PWST uzyskała prawa akademickie i odtąd absolwenci byli magistrami sztuki a jej wykładowcy zostali docentami i profesorami. Poszerzał się również program studiów, doszły zajęcia z pantomimy (Sławomir Lindner), chór zastąpiono piosenką (Aleksander Bardini, Jan Skotnicki, później Andrzej Strzelecki), do przedmiotów ruchowych dodano step, judo, gimnastykę akrobatyczną i taniec nowoczesny, wśród wykładowców pojawili się przedstawiciele nowej generacji – Zofia Mrozowska, Aleksandra Śląska, Ignacy Gogolewski, Zbigniew Zapasiewicz. Adeptom reżyserii dawano coraz więcej twórczej swobody, co zaowocowało pojawieniem się grupy „młodych zdolnych” (Grzegorzewski, Prus, Cywińska, Hussakowski, Kordziński). Wśród absolwentów Wydziału aktorskiego lat sześćdziesiątych znaleźli się Marta Lipińska, Stanisława Celińska, Jan Englert, Magdalena Zawadzka, Piotr Fronczewski, Andrzej Seweryn.
W roku 1970 stanowisko rektora objął Tadeusz Łomnicki, który postanowił przystosować program edukacji do nowych wymagań, jakie aktorowi zaczęły stawiać film, radio i telewizja. Do grona wykładowców dołączyli wtedy Gustaw Holoubek, Andrzej Szczepkowski, Jan Englert, Zygmunt Hűbner. Przygotowanie dyplomów zaczęto powierzać wybitnym reżyserom spoza uczelni, np. Jerzemu Jarockiemu („Akty”) czy Adamowi Hanuszkiewiczowi („Antygona”). Zmiany zaprowadzone przez Łomnickiego doprowadziły do powstania w 1975 roku – z inicjatywy Jerzego Koeniga - Wydziału Wiedzy o Teatrze, w 1987 poszerzonego o inaczej sprofilowane studia zaoczne. Były to od początku studia o szerokim profilu humanistycznym, prowadzone przez najwybitniejszych specjalistów (Jerzy Koenig, Marta Fik, Zbigniew Raszewski, Anna Kuligowska, Stefan Treugutt, Zbigniew Wilski, Jerzy Axer, Andrzej Makowiecki, Stefan Meller, Ludwik Erhardt, Teresa Kostkiewiczowa), które zapoznawały studentów z problemami teatru i współczesnej humanistyki (historia, filozofia, historia sztuki, historia muzyki, teoria kultury, socjologia) i przygotowywały ich wszechstronnie zarówno do pracy w teatrze jaki i instytucjach kultury, mediach, administracji (wśród wychowanków WOT znajdziemy Wandę Zwinogrodzką, Hannę Baltyn, Grażynę Torbicką, Agatę Tuszyńską, Piotra Mitznera, Jacka Wakara; dzisiejszych wykładowców Akademii - Janusza i Wojciecha Majcherków, Marka Piekuta, Tomasza Kubikowskiego, Marka Zagańczyka, Beatę Kowal).
W roku 1975 z inicjatywy Krzysztofa Rau powstaje wydział zamiejscowy w Białymstoku kształcący aktorów lalkarzy. Jego pierwszym dziekanem zostaje wybitny artysta polskiego teatru lalek Jan Wilkowski. Gromadzi wokół siebie znakomitych lalkarzy takich jak: Jan Plewako, Krzysztof Niesiołowski, Edward Dobraczyński, Tomasz Jaworski. W 1980 roku wydział białostocki rozbudowuje się o wydział reżyserii teatru lalek. Na czele wydziału staje niezaprzeczalny autorytet w dziedzinie historii i teorii teatru lalek, członek wielu międzynarodowych organizacji naukowych i artystycznych – Henryk Jurkowski, a rozpoczynają współpracę: Wojciech Wieczorkiewicz, Stanisław Ochmański, Wojciech Kobrzyński. W 1990 roku oba wydziały zostają połączone w jeden Wydział Sztuki Lalkarskiej. Jednocześnie w tym samym roku rozpoczyna regularną działalność Teatr Szkolny, który dzisiaj nosi imię Jana Wilkowskiego. Do dnia dzisiejszego wydział wykształcił około 400 absolwentów. Wiele polskich teatrów lalek było i jest kierowanych przez artystów wykształconych w Białymstoku
Na fali zmian „solidarnościowych” pierwszym demokratycznie wybranym rektorem został w 1981 roku Andrzej Łapicki. Za jego kadencji wśród pedagogów pojawili się Maja Komorowska, Anna Seniuk, Zofia Kucówna, Piotr Cieślak. Po wprowadzeniu stanu wojennego na dwa lata zawieszono rekrutację na Wydział Wiedzy o Teatrze. Niesprzyjające artystom lata osiemdziesiąte przyniosły utworzenie Pracowni Historii Szkolnictwa Teatralnego (kierownik – prof. Barbara Lasocka) oraz pierwsze sesje naukowe. W roku 1995 przy uczelni powstało Podyplomowe Studium Wymowy, kształcące przyszłych wykładowców i konsultantów kultury i techniki mowy. W roku 1996 na mocy ustawy Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej uczelnia otrzymała nazwę „Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza”. W latach dziewięćdziesiątych coraz silniej zaczęto odczuwać brak sceny na miarę spektakli, które powstawały w szkole. Starania rektorów Tadeusza Łomnickiego i Andrzeja Łapickiego o stworzenie własnej sceny, zrealizował Jan Englert (rektor dwu sześcioletnich kadencji). Uroczyste otwarcie Teatru Collegium Nobilium odbyło się podczas inauguracji roku akademickiego 30 września 1999 roku.
Rok akademicki 2001/2002 był dla Akademii rokiem jubileuszowym. Z tej okazji zorganizowano cykl seminariów poświęconych historii i tradycjom uczelni, jej patronowi i zasłużonym pedagogom, a obchody zwieńczył I Międzynarodowy Festiwal Szkół Teatralnych.
Program nauczania na wszystkich wydziałach ulega stałym przekształceniom, dając absolwentom umiejętności potrzebne w zmieniającym się świecie teatru, w nowych mediach. Na Wydziale Aktorskim wprowadzono pracę z kamerą, elementy marketingu, na Wydziale Wiedzy o Teatrze, na studiach zaocznych – później też na dziennych – pojawiło się zarządzanie i marketing, elementy prawa. Za swojej kadencji dziekańskiej Lech Śliwonik wprowadził do programu przedmiot „teatr dla życia” (metody teatralne ukierunkowane na pracę w obszarze patologii społecznych, z niepełnosprawnymi) a także techniki mediacyjne i elementy autokreacji.
W roku 2002/2003 rektorem Akademii został Lech Śliwonik, historyk teatru (w r.a 2005 wybrany na drugą kadencję, wybrany również na Przewodniczącego Konferencji Rektorów Uczelni Artystycznych), prorektorami – Aleksandra Górska i Jarosław Gajewski a do spraw zamiejscowego Wydziału Sztuki Lalkarskiej – Marek Waszkiel (2002-2005) i Wojciech Kobrzyński (wybrany w 2005). Temu właśnie kolegium przypadło w udziale dostosowanie programów nauczania i organizacji Akademii do standardów obowiązujących nas po wejściu do Unii Europejskiej, przeprowadzone jednak tak, by zachować swoją tradycję i tożsamość.
Od roku akademickiego 2008/2009 rektorem Akademii jest Andrzej Strzelecki – aktor i reżyser; ta kadencja skupia się na rozwijaniu potencjału dydaktycznego i artystycznego uczelni, podnoszeniu konkurencyjności i dostosowywaniu programów nauczania do wymogów rynku – poprzez wprowadzanie nowych specjalności i zabieganie o poszerzanie bazy dydaktycznej.
Aktywność na arenie międzynarodowej to przede wszystkim Międzynarodowy Festiwal Szkół Teatralnych (2002, 2003 i 2005,2007, 2009) oraz Międzynarodowy Festiwal Szkół Lalkarskich (2002, 2004, 2006, 2008, 2010,); w każdym uczestniczyło około 15 szkół artystycznych z całej Europy i ze świata (Izrael, Japonia, Chiny, Meksyk, Australia).
Akademia realizuje wieloletnie projekty dwustronne (współpraca z Petersburską Państwową Akademią Sztuk Teatralnych, Polsko-Japońska Akademia Teatru) i wielostronne (Teatro Figura Europa Cultura 2000).
W 2009 roku Akademia Teatralna nawiązała współpracę z Lee Strasberg Studio w Nowym Jorku.
W roku 2010 na Światowym Festiwalu Szkół Teatralnych w Peru zaprezentowany został, przygotowany specjalnie na ten festiwal, spektakl "Mapa" w reż. Andrzeja Strzeleckiego.
W 2010 roku na Wydziale Aktorskim oraz Wydziale Reżyserii przeprowadził warsztaty światowej sławy rosyjski dramaturg Iwan Wyrypajew.
Nasi pedagodzy i studenci są obecni na wszystkich ważnych festiwalach (m.in. Istropolitana Projekt w Bratysławie, Festiwal Spotkania w Brnie, Podium w Moskwie). Uczelnia jest członkiem European League of Institutes of the Arts (ELIA). Stale uczestniczy też w programie wymiany studentów Erasmus, realizuje kursy aktorskie i staże dla cudzoziemców.
Blisko 370 studentów, 70-80 absolwentów każdego roku, prawie 90 etatowych wykładowców w Warszawie i 30 w Białymstoku, 4 wydziały i pięć specjalności – oto stan najstarszej w Polsce uczelni teatralnej w roku akademickim 2009/2010. W roku niezwykłego sukcesu Akademii Teatralnej – uzyskania I kategorii w ocenie parametrycznej w grupie jednolitej „sztuka”. |
| szkolnictwo wyższe, edukacja w systemie dziennym, wyższe studia aktorskie, reżyserskie, lalkarskie, wiedza o Teatrze studia magisterskie, wiedza o Teatrze studia licencjackie, Teatr Collegium Nobilium, szkoła teatralna, |
|
